پیام عبارت: ... قُلْ: ما يَعْبَؤُا بِكُمْ رَبِّي لَوْ لا دُعاؤُكُمْ (فرقان/77) اینست که:
پیام اول: همه مردم به دو دسته تقسیم میشوند: اول: آنها که خود را مستقل و رها و تنها میپندارند و فقط ادّعا دارند و هیچ ارزشی در پیشگاه الهی ندارند.دوم: آنها که مخلوقیت خود و خالقیت و همراهی دائمی خدا با خود را عاقلانه تصدیق میکنند و دعوت الهی را که فرموده: ادْعُوني را پذیرفته و در هر شرائطی مانند پرندهای عاشق، با دعا خالقشان را به قلب خود دعوت میکنند.
پیام دوم: (بر خلاف نظر پزشکی) علائم حیاتی انسان (تنفس، واکنش چشم، خوردن و حرکت اندام نیست، بلکه) نشانه زنده بودن انسان، دعا و توجّه او به خالق حیّ قیوم اوست.
پیام سوم: (بر خلاف نظر رایج،) ارزش حقیقی ما به ثروت و قدرت و شهرت و مدرک و عنوان و حتی به أعمال ما نیست بلکه فهم درست ما از دعا و استفاده درست ما از دعا، ما را به عمل صالح میرساند و ارزش و معرفت و مقام حقیقی ما را در پیشگاه خداوند معین میکند.
دعا تلاشی متعهدانه در توجّه به خالق برای دعوت از اوست، پس:
اولا: باید خیلی مراقب باشیم تا در میان خلق بودنمان، ما را از توجّه به خالق خود غافل نکند.ثانیا: در هیچ لحظهای (مثل افراد مُرده،) نباید لال و بُکم باشیم.ثالثا: باید ببینیم به خالق آفرینش چه میگوئیم؟ چه میخواهیم؟ زیرا قرار است فقط با نحوه دعا کردنمان خود را به هستی بشناسانیم و قدر معرفت و اندازه شعور خود را بر ملا کنیم.
پس مبادا بدون احساس مسئولیت و طلبکارانه و عجولانه، آرزوهائی کودکانه را به اسم دعا به زبان جاری کنیم که قابل شنیدن نباشند: اعوذ بک مِن دعاء لایُسمعمبادا نعوذ بالله خداوند را غول چراغ جادو بپنداریم و برای او تعیین تکلیف کنیم و یا چیزهای فانی را از مالک جهان بخواهیم.البته در دعا میتوانیم هر چیزی را از خدا بخواهیم اما زیبا اینست که مثل: دعای کمیل و دعای عرفه متعهدانه فقط خودش را بخواهیم. پس هر چه بخواهیم میزان معرفت و ارزش خود را نمایان میکنیم.
خدایا؛ معرفت و عقلانیت و ایمانی به ما عنایت فرما تا مثل گیاهان که دست نیازشان دائما رو به نور آسمان است خوب بفهمیم و باور کنیم: هر که خدا دارد همه چیز دارد و چیزی کم ندارد و آنکه خدا ندارد هیچ چیز ندارد، پس لحظهای از توجّه و دعا و ذکر تو غافل نشویم و ارزش و شعور و لیاقت و عشق به تو را در محضرت به نمایش گذاریم و دچار غفلت، جهالت، حیرت، انحراف و تخلف و مرتکب رذائل نشویم.