پیام آیات ۷۵ و ۷۶ سوره توبه چیست؟
پیام دو آیه: وَ مِنْهُمْ مَنْ عاهَدَ اللَّهَ لَئِنْ آتانا مِنْ فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ وَ لَنَكُونَنَّ مِنَ الصَّالِحينَ (75) فَلَمَّا آتاهُمْ مِنْ فَضْلِهِ بَخِلُوا بِهِ وَ تَوَلَّوْا وَ هُمْ مُعْرِضُونَ (توبه/76) (بعضی به خدا قول میدهند كه اگر خدا از فضلش به ما بدهد ما نیز صدقه میدهيم و از صالحین میشويم اما وقتی خداوند از فضلش به آنها میدهد بُخل میورزند و خودخواهانه رویشان را برمیگردانند):
لابد شنیده یا افرادی را دیدهاید که میگویند: اگر خداوند آرزوی مرا برآورده کند و مال و ثروتی را به من بدهد، اگر فلان ترفیع را بگیرم و یا فلان چک یا طلبم را وصول کنم، یا حقوقم افزایش پیدا کند ... من نیز حتما به دیگران کمک میکنم و دست افراد نیازمند را میگیرم ....
اما وقتی خداوند آن وسعت مالی را برایشان فراهم میکند، قول و قرار و پیمانشان را با خود و خدای خود فراموش میکنند و بُخل میورزند: فَلَمَّا آتاهُمْ مِنْ فَضْلِهِ، بَخِلُوا بِهِ
آری، این از آزمونهای الهی است که بسیاری در آن مردود میشوند.
این افراد متأسفانه کم نیستند و شاید خود ما نیز بُخلورزی خود را به نحوی توجیه و خودمان را بارها فریب داده باشیم.
در هر حال این هشدار قرآن را باید جدّی بگیریم، زیرا ظاهرا همه ما افراد بشر (بدون إستثناء) در معرض چنین آزمونی هستیم.
پس تا دیر نشده باید به خودمان بفهمانیم که هر وقت قرارمان را در محضر خالقمان نـــدیـــده میگیریم و آن را میشکنیم و بُخل خود را توجیه میکنیم، در واقع با این زرنگبازی و با این ندیدن عمدی، خود را در چنان ظُلمتی فرو میبریم که دیگر دست خودمان را هم نمیبینیم:
... ظُلُماتٌ بَعْضُها فَوْقَ بَعْضٍ إِذا أَخْرَجَ يَدَهُ لَمْ يَكَدْ يَراها ... (نور/40)پس اگر عاقل و مؤمن و خیرخواه خود باشیم باید بخشی از إحسان الهی را (در زمینههای مادی، علمی، معنوی، عاطفی، ...) با إنفاق و إحسان به دیگران بدهیم و آنها را در خوشحالی خودمان سهیم کنیم: وَ أَحْسِنْ كَما أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ ... (قصص/77)
توجه کنیم که ابتدا شیطان ما را از فقیر شدن میترساند: الشَّيْطانُ يَعِدُكُمُ الْفَقْرَ ... (بقره/268) و بعد افراد شیطانصفت بخیل اطرافمان ما را از إنفاق و إحسان و محبت به همنوعان منصرف میکنند: الَّذينَ يَبْخَلُونَ وَ يَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ ... (نساء/37)
باید به خودمان بفهمانیم که:
1ـ وفای به عهد بزرگترین ثروت است.
2ـ بخشش، داشتنی روزافزون است.
3ـ انسان به اندازهی دادههای خود وجود دارد، نه به اندازهی ذخیرهسازیها و بُخلورزیهای خود ....
خدایا؛ ما را یاری کن تا عهد و پیمانمان را نشکنیم و أهل إحسان و إنفاق باشیم و در چاه تاریک بُخل، خودمان را اسیر و نابود نکنیم.
